Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và yêu cầu khách hàng ngày càng khắt khe, logistics ngược đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược của các doanh nghiệp. Logistics ngược là quá trình quản lý, vận chuyển hàng hóa từ điểm tiêu dùng trở về điểm xuất phát một cách hiệu quả, với mục đích tái sử dụng hoặc xử lý thích hợp. Bài viết dưới đây, 247Express sẽ làm rõ khái niệm logistics ngược, phân tích vai trò của nó đối với doanh nghiệp, đồng thời chia sẻ các bước triển khai quy trình logistics ngược và một số ví dụ điển hình về ứng dụng logistics ngược tại các doanh nghiệp lớn.

KHÁI NIỆM LOGISTICS NGƯỢC

Logistics ngược (tên tiếng Anh là reverse logistics) hay còn gọi là logistics thu hồi, bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến quá trình thu hồi sản phẩm, bao bì, nguyên vật liệu từ khách hàng, đơn vị phân phối để đưa về nhà sản xuất nhằm tái sử dụng hoặc xử lý an toàn.

Khái niệm logistics ngược

Cụ thể, logistics ngược bao gồm:

• Thu hồi sản phẩm bị lỗi, hư hỏng, không đạt chất lượng;
• Nhận lại hàng hóa bị trả về, hoàn lại;
• Thu gom bao bì, vật liệu đóng gói để tái sử dụng;
• Bảo hành, sửa chữa, thay thế linh kiện sản phẩm;
• Phân loại, tái chế nguyên vật liệu, phụ tùng không dùng hết;
• Xử lý an toàn các chất thải không thể tái sử dụng.

VAI TRÒ CỦA LOGISTICS NGƯỢC ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP

Logistics ngược đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp ở nhiều khía cạnh:

Nâng cao sự hài lòng và lòng trung thành của khách hàng

Logistics ngược giúp giải quyết nhanh chóng khiếu nại của khách về sản phẩm lỗi, kém chất lượng, thể hiện sự quan tâm, hỗ trợ khách hàng tốt nhất sau bán hàng, từ đó tạo ấn tượng tốt và thúc đẩy khách hàng quay trở lại.

Tiết kiệm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận

Logistics ngược giúp giảm lãng phí nguyên liệu bằng cách tái sử dụng, tái chế, thu hồi giá trị từ sản phẩm cũ, hỏng, thừa, tận dụng lại linh kiện, phụ tùng còn sử dụng tốt, đồng thời giảm chi phí lưu kho, chi phí vận chuyển nguyên vật liệu mới.

Thực hiện trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường

Thông qua logistics ngược, doanh nghiệp có thể hạn chế lượng rác thải, chất thải độc hại ra môi trường, tái sử dụng, tái chế giúp bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, đồng thời thể hiện hình ảnh doanh nghiệp "xanh", có trách nhiệm với cộng đồng.

Logistics ngược góp phần bảo vệ môi trường

CÁC BƯỚC TRIỂN KHAI QUY TRÌNH LOGISTICS NGƯỢC

Để vận hành hiệu quả logistics ngược, doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình chặt chẽ với sự phối hợp giữa nhiều bộ phận. Quy trình logistics ngược thường bao gồm 4 bước chính:

Bước 1: Thu gom

Thu hồi sản phẩm lỗi, hết hạn, bao bì từ khách hàng, nhà phân phối và vận chuyển hàng thu hồi về kho trung tâm hoặc nhà máy.

Bước 2: Phân loại, kiểm tra

Đánh giá chất lượng, mức độ hư hỏng của hàng hóa thu hồi và phân nhóm hàng hóa theo tiêu chí: tái sử dụng, sửa chữa, tái chế hoặc hủy bỏ.

Quy trình triển khai logistics ngược trong doanh nghiệp

Bước 3: Xử lý

Bảo trì, sửa chữa sản phẩm hư hỏng nhẹ (nếu khả thi), tháo rời, phân loại linh kiện, phụ tùng còn sử dụng được, tái chế nguyên vật liệu, bao bì đóng gói, phân hủy an toàn đối với hàng hóa không thể khôi phục.

Bước 4: Tái phân phối

Đưa sản phẩm đã sửa chữa trở lại kênh bán hàng, sử dụng nguyên vật liệu, linh kiện tái chế trong sản xuất, bán phế liệu, phụ tùng tái chế cho đối tác bên ngoài.

VÍ DỤ VỀ MỘT SỐ DOANH NGHIỆP ỨNG DỤNG LOGISTICS NGƯỢC HIỆU QUẢ

Ngày nay, nhiều doanh nghiệp lớn đã vận dụng thành công mô hình logistics ngược, nâng cao trải nghiệm khách hàng và hiệu quả hoạt động. Điển hình như:

• Apple cho phép khách hàng trả lại thiết bị cũ để nhận ưu đãi khi mua sản phẩm mới. Họ thu lại sản phẩm cũ, tân trang và bán lại, hoặc tái chế thành nguyên liệu.

Apple thu cũ đổi mới các dòng sản phẩm iPhone

• Decathlon xây dựng hệ thống thu gom quần áo, giày dép thể thao cũ từ khách hàng để tái sử dụng hoặc tái chế. Bên cạnh đó, Decathlon cũng cho thuê dụng cụ thể thao theo ngày.
• Unilever không chỉ thu hồi và tái chế bao bì sản phẩm, mà còn giảm sử dụng nhựa trong đóng gói. Unilever cam kết đến năm 2025, 100% bao bì sẽ tái sử dụng, tái chế hoặc phân hủy được.
• Tập đoàn Thiên Long (TLG) thiết kế nắp bút có thể mở rộng, giúp thân bút đạt chất lượng cao hơn và dễ tái chế. TLG cũng thu hồi bút cũ và hợp tác để thu mua phế liệu bút làm nguyên liệu tái sản xuất.

Qua đó ta thấy, các doanh nghiệp lớn thường dễ triển khai logistics ngược chuyên nghiệp hơn nhờ năng lực tài chính, nhân sự và cơ sở hạ tầng tốt hơn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có thể áp dụng logistics ngược ở quy mô phù hợp để cải thiện chất lượng dịch vụ và tiết kiệm chi phí.

Tóm lại, logistics ngược là một mảnh ghép quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín thương hiệu, tiết kiệm chi phí và thực hiện trách nhiệm môi trường. Để xây dựng quy trình logistics ngược hiệu quả và bền vững, doanh nghiệp cần đầu tư mạnh về công nghệ, quy trình và phối hợp giữa các bộ phận liên quan.

Đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển 247Express, với kinh nghiệm triển khai giải pháp tối ưu cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước, cam kết đồng hành cùng quý doanh nghiệp xây dựng hệ thống logistics ngược chuyên nghiệp và hiệu quả. Liên hệ ngay 1900 6980 để được tư vấn giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn!