SOC là gì? Phân biệt SOC và COC trong xuất nhập khẩu

SOC là gì trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và vì sao hình thức sử dụng container thuộc sở hữu của chủ hàng ngày càng phổ biến? Cùng 247Express tìm hiểu cách SOC giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, chủ động thiết bị vận chuyển và hạn chế rủi ro trong quá trình vận tải quốc tế.

SOC TRONG XUẤT NHẬP KHẨU LÀ GÌ? 

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, SOC (Shipper Own Container) là thuật ngữ dùng để chỉ loại container thuộc sở hữu của chính doanh nghiệp – không phải các loại container thuê từ hãng tàu. Khi sử dụng SOC, doanh nghiệp sẽ tự quản lý và bố trí container cho quá trình vận chuyển quốc tế, thay vì phụ thuộc vào nguồn thiết bị do hãng tàu cung cấp.

Mô hình này thường được lựa chọn khi doanh nghiệp cần đảm bảo tính chủ động về container, muốn sử dụng loại thiết bị đạt chuẩn riêng, hoặc đang hoạt động tại các tuyến vận chuyển có nguy cơ thiếu hụt container rỗng. Bằng việc sở hữu container SOC, doanh nghiệp có thể kiểm soát tốt hơn về chất lượng thiết bị, thời gian khai thác và chi phí vận chuyển tổng thể.

Khái niệm SOC và vai trò trong xuất nhập khẩu

Hiểu đúng SOC là gì và cách vận hành của hình thức này giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược logistics phù hợp, hạn chế rủi ro và đảm bảo tiến độ trong các hoạt động thương mại quốc tế.

ĐẶC ĐIỂM CỦA CONTAINER SOC

Vậy đặc điểm của SOC trong xuất nhập khẩu là gì? 

Container SOC (Shipper Own Container) sở hữu nhiều đặc trưng khác biệt so với container thuê từ hãng tàu, giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong quá trình vận chuyển quốc tế. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật cần lưu ý:

• Thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp xuất – nhập khẩu: Doanh nghiệp tự đầu tư và sở hữu container, từ đó toàn quyền quyết định việc sử dụng, bảo dưỡng và khai thác thiết bị theo nhu cầu thực tế. Điều này đặc biệt hữu ích với các ngành hàng đòi hỏi tiêu chuẩn đóng gói, bảo quản riêng.
• Không phụ thuộc vào nguồn container của hãng tàu: Việc nắm trong tay container SOC giúp doanh nghiệp tránh tình trạng thiếu container rỗng, nhất là tại các tuyến vận chuyển cao điểm hoặc khu vực có lưu lượng logistics biến động mạnh. Nhờ đó, lịch trình vận chuyển được giữ ổn định hơn.
• Chủ động về chất lượng và tình trạng container: Doanh nghiệp có thể lựa chọn loại container phù hợp (20DC, 40HC, container lạnh…), tự kiểm soát chất lượng, mức độ sạch sẽ và tình trạng kỹ thuật. Điều này giúp giảm rủi ro hư hỏng hàng hóa trong quá trình vận chuyển.

Những đặc trưng quan trọng của container SOC

• Chi phí linh hoạt theo mô hình khai thác: Dù doanh nghiệp phải đầu tư ban đầu để sở hữu container, nhưng chi phí vận chuyển về lâu dài có thể tối ưu nhờ không phải trả phí thuê container, phí detention hoặc các khoản phụ thu khác từ hãng tàu.
• Yêu cầu doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm nhiều hơn: Khi sử dụng SOC, doanh nghiệp phải tự thực hiện các thủ tục liên quan đến kiểm định, bảo trì, chứng nhận kỹ thuật, cũng như đảm bảo container đáp ứng tiêu chuẩn vận chuyển hàng hóa quốc tế. Đây là điểm khác biệt quan trọng so với COC.

LỢI ÍCH & HẠN CHẾ KHI DÙNG SOC

Việc sử dụng SOC (Shipper Own Container) mang đến cho doanh nghiệp nhiều lợi thế trong vận chuyển quốc tế, nhưng đồng thời cũng đi kèm những hạn chế nhất định. Hiểu rõ hai mặt này giúp doanh nghiệp lựa chọn mô hình container phù hợp với nhu cầu thực tế.

Ưu điểm

• Chủ động cao về thiết bị container: SOC cho phép doanh nghiệp tự kiểm soát nguồn container, tránh tình trạng thiếu container rỗng trong mùa cao điểm hoặc tại các tuyến vận chuyển khan hiếm thiết bị.
• Kiểm soát chất lượng container: Doanh nghiệp có thể lựa chọn loại container phù hợp với đặc tính hàng hóa và tự giám sát tình trạng kỹ thuật, giúp nâng cao an toàn và giảm rủi ro hư hỏng.
• Tối ưu chi phí dài hạn: Việc sở hữu container có thể giúp doanh nghiệp giảm bớt các khoản phí thuê container, phí detention hoặc phí vệ sinh container (cleaning fee), từ đó tối ưu chi phí vận chuyển tổng thể.
• Linh hoạt trong kế hoạch vận chuyển: Doanh nghiệp hoàn toàn chủ động về thời gian đóng hàng, vận chuyển và trả container, phù hợp với các chuỗi cung ứng đòi hỏi tốc độ và độ ổn định cao.

Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng container SOC

Nhược điểm

• Chi phí đầu tư ban đầu lớn: Để sở hữu container SOC, doanh nghiệp cần đầu tư vốn đáng kể, đặc biệt khi sử dụng số lượng lớn hoặc các loại container đặc thù như container lạnh.
• Tự chịu trách nhiệm về kiểm định và bảo trì: SOC yêu cầu doanh nghiệp đảm bảo container luôn đạt tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế (IICL, CSC…), kéo theo chi phí kiểm định, bảo dưỡng định kỳ và quản lý hồ sơ.
• Phát sinh chi phí logistics khó lường: Một số hãng tàu hoặc cảng có thể áp dụng các khoản phí liên quan đến SOC như phí xử lý container riêng (SOC Handling Fee), khiến chi phí biến động tùy tuyến vận chuyển.
• Yêu cầu kinh nghiệm quản lý container: Doanh nghiệp thiếu kinh nghiệm trong quản lý vòng đời container có thể gặp khó khăn trong theo dõi, bảo trì, vận hành và hồi lưu thiết bị.

PHÍ SOC LÀ GÌ?

Phí SOC (Shipper Owned Container Fee) là khoản chi phí phát sinh khi doanh nghiệp sử dụng container tự sở hữu trong hoạt động xuất nhập khẩu. Khoản phí này thường bao gồm chi phí kiểm tra container, xử lý chứng từ, phí nâng hạ tại cảng và các phụ phí kỹ thuật liên quan.

Trong thực tế vận hành, phí SOC có thể thay đổi tùy tuyến vận chuyển, hãng tàu và yêu cầu kiểm định container. Đây là một trong những yếu tố doanh nghiệp cần tính toán sớm để dự báo tổng chi phí logistics một cách chính xác hơn.

PHÂN BIỆT CONTAINER SOC VÀ CONTAINER COC

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, doanh nghiệp thường cân nhắc giữa việc sử dụng container tự sở hữu (SOC) và container do hãng tàu cung cấp (COC). Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại container này giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, kiểm soát rủi ro và lựa chọn phương án vận chuyển phù hợp với từng loại hàng hóa.

Khái niệm về COC

COC (Carrier Owned Container) là container thuộc quyền sở hữu và quản lý trực tiếp bởi hãng tàu. Khi doanh nghiệp sử dụng container COC, các quy trình như cấp container rỗng, kiểm tra chất lượng, bảo trì, thu hồi hoặc đổi container đều do hãng tàu đảm nhận. Đây là lựa chọn phổ biến trong vận chuyển quốc tế nhờ sự tiêu chuẩn hóa và hạn chế rủi ro kỹ thuật.

So sánh container SOC và COC trong vận chuyển

Bảng so sánh sự khác biệt giữa SOC và COC

Để giúp doanh nghiệp dễ hình dung, bảng dưới đây tổng hợp các tiêu chí quan trọng khi so sánh container SOC và container COC:

KHI NÀO NÊN SỬ DỤNG SOC?

Trong quá trình vận chuyển quốc tế, không phải lúc nào doanh nghiệp cũng cần sử dụng container tự sở hữu. Việc lựa chọn SOC chỉ thực sự mang lại hiệu quả khi phù hợp với đặc thù hàng hóa, tuyến vận chuyển và mức độ chủ động về thiết bị của doanh nghiệp. 

Các trường hợp phù hợp để sử dụng SOC:

• Doanh nghiệp có nguồn container riêng hoặc liên kết nhà cung cấp thiết bị: SOC đặc biệt phù hợp khi doanh nghiệp sở hữu sẵn container hoặc có khả năng thuê lại container chất lượng ổn định với chi phí tốt. Điều này giúp giảm phụ thuộc vào hãng tàu trong thời điểm container COC khan hiếm.
• Tuyến vận chuyển dài hoặc ít hãng tàu khai thác: Với các tuyến đặc thù, việc sử dụng SOC giúp doanh nghiệp kiểm soát tiến độ tốt hơn, tránh tình trạng đổi container hoặc chậm cấp container rỗng từ hãng tàu.

Thời điểm phù hợp để lựa chọn container SOC

• Hàng hóa đặc thù cần container chuyên dụng: Những mặt hàng như máy móc, hàng siêu trường – siêu trọng hoặc hàng dễ hư hại đôi khi cần container được cải chỉnh riêng. SOC đáp ứng tốt hơn vì doanh nghiệp tự quyết định cấu hình container phù hợp.
• Doanh nghiệp muốn hạn chế rủi ro phát sinh phí lưu container: SOC giúp doanh nghiệp giảm áp lực về thời gian trả container rỗng, tránh phát sinh các loại phí detention/demurrage thường gặp khi sử dụng container COC.
• Khi cần tối ưu chi phí tổng thể trong chuỗi logistics: Ở một số thị trường, việc sử dụng SOC có thể tiết kiệm đáng kể chi phí thuê container, đặc biệt khi doanh nghiệp vận chuyển với tần suất lớn hoặc có nhu cầu tái sử dụng container cho nhiều chuyến.

QUY TRÌNH SỬ DỤNG CONTAINER SOC

Khi doanh nghiệp lựa chọn sử dụng container SOC trong hoạt động xuất nhập khẩu, việc nắm rõ quy trình triển khai là yếu tố quan trọng để hạn chế rủi ro kỹ thuật, tối ưu chi phí và đảm bảo tiến độ vận chuyển quốc tế. Quy trình dưới đây thể hiện các bước chuẩn thường được doanh nghiệp áp dụng trong thực tiễn vận hành.

1. Kiểm định và chuẩn bị container SOC

Doanh nghiệp tiến hành kiểm tra chất lượng container theo tiêu chuẩn quốc tế (như CSC). Các hạng mục cần rà soát gồm: độ kín, tình trạng khung vỏ, sàn, cửa, hệ thống khóa và khả năng chịu lực. Nếu container cần sửa chữa hoặc bảo trì, doanh nghiệp cần thực hiện trước khi đưa vào sử dụng.

2. Đăng ký với hãng tàu và cung cấp thông tin kỹ thuật

Doanh nghiệp gửi thông tin container SOC cho hãng tàu để xin chấp thuận đưa container lên tàu. Dữ liệu bao gồm số container, kích thước, trọng tải, chứng nhận kiểm định và hình ảnh thực tế. Một số hãng tàu có thể yêu cầu kiểm tra bổ sung trước khi cấp lệnh xếp container.

3. Vận chuyển container đến kho/địa điểm đóng hàng

Sau khi được chấp thuận, container SOC được vận chuyển đến kho doanh nghiệp hoặc địa điểm đóng hàng theo kế hoạch. Giai đoạn này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa đội vận tải, đơn vị xếp dỡ và doanh nghiệp để đảm bảo container sạch, phù hợp cho việc đóng hàng.

Các bước triển khai container SOC đúng chuẩn

4. Đóng hàng và niêm phong container

Doanh nghiệp tiến hành đóng hàng đúng chuẩn an toàn, phân bổ tải trọng đều, tránh dồn tải gây biến dạng container. Sau khi hoàn tất, container được niêm phong bằng seal tiêu chuẩn và ghi nhận số seal để đưa vào chứng từ vận chuyển.

5. Đưa container vào cảng và làm thủ tục xuất khẩu

Container SOC được đưa vào cảng theo lịch tàu. Doanh nghiệp cần hoàn thiện bộ chứng từ bao gồm: manifest, booking note, thông tin container SOC và các hồ sơ kỹ thuật nếu được yêu cầu. Cảng sẽ kiểm tra seal và tình trạng container trước khi cho phép đưa vào bãi.

6. Xếp container lên tàu và theo dõi hành trình vận chuyển

Sau khi vượt qua các bước kiểm tra, container SOC được xếp lên tàu. Doanh nghiệp theo dõi hành trình qua hãng tàu, cập nhật ETA, ETD và kịp thời xử lý các yêu cầu phát sinh.

7. Nhận container tại cảng đến và thực hiện thủ tục nhập khẩu

Khi tàu cập cảng đích, doanh nghiệp hoặc đối tác nhận hàng thực hiện khai báo nhập khẩu, lấy container ra khỏi cảng và vận chuyển đến địa điểm dỡ hàng theo kế hoạch.

8. Xử lý container sau khi dỡ hàng

Doanh nghiệp có thể tái sử dụng container SOC cho các chuyến tiếp theo, đem bán hoặc chuyển giao đơn vị vận tải theo nhu cầu. Việc kiểm tra lại container sau hành trình giúp duy trì chất lượng thiết bị trong dài hạn.

Hiểu rõ SOC là gì và nắm chắc cách vận hành container tự sở hữu giúp doanh nghiệp nâng cao mức độ chủ động trong xuất nhập khẩu, tối ưu chi phí và hạn chế rủi ro trong các tuyến vận chuyển quốc tế. Khi được áp dụng đúng bối cảnh, SOC trở thành giải pháp hiệu quả để doanh nghiệp kiểm soát thiết bị và duy trì tiến độ giao thương ổn định.

Nếu doanh nghiệp cần hỗ trợ về vận chuyển quốc tế, tư vấn phương án tối ưu, phù hợp, 247Express luôn sẵn sàng đồng hành. Liên hệ hotline 1900 6980 hoặc điền thông tin vào biểu mẫu bên cạnh để được hỗ trợ nhanh chóng.