Bản sao kỹ thuật số là gì: Tìm hiểu công nghệ digital twin và ứng dụng trong logistics

Trong bối cảnh ngành logistics thay đổi nhanh chóng để đáp ứng tốc độ thị trường, bản sao kỹ thuật số (Digital Twin) đang nổi lên như một công nghệ quan trọng giúp doanh nghiệp quản lý, dự đoán và tối ưu vận hành với độ chính xác cao. Đây được xem là bước tiến lớn trong quá trình chuyển đổi số toàn diện. Hãy cùng 247Express tìm hiểu sâu hơn về bản sao kỹ thuật số, cấu tạo, phân loại và ứng dụng thực tế trong lĩnh vực logistics.

BẢN SAO KỸ THUẬT SỐ (DIGITAL TWIN) LÀ GÌ?

Bản sao kỹ thuật số là mô hình ảo mô phỏng chính xác trạng thái, hành vi và hiệu suất của một đối tượng thực tế từ thiết bị, tài sản cho đến toàn bộ quy trình hoặc hệ thống vận hành. Mô hình này hoạt động dựa trên dữ liệu thu thập từ cảm biến IoT, phần mềm quản lý và các nền tảng phân tích thời gian thực.

Digital Twin giúp doanh nghiệp theo dõi tình trạng thực tế, dự đoán rủi ro và tối ưu hoạt động mà không cần can thiệp trực tiếp vào đối tượng thật, từ đó giảm chi phí thử nghiệm, hạn chế gián đoạn và nâng cao hiệu quả hoạt động logistics.

Bản sao kỹ thuật số là mô hình ảo mô phỏng toàn bộ quy trình của doanh nghiệp

CẤU TẠO VÀ CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA BẢN SAO KỸ THUẬT SỐ

Cơ chế hoạt động dựa trên kết nối hai chiều. Các thay đổi tại môi trường thật sẽ được đồng bộ lên bản sao số, trong khi doanh nghiệp có thể thử nghiệm trên mô hình ảo trước khi đưa vào thực tế. Một bản sao kỹ thuật số hoàn chỉnh thường bao gồm ba thành phần:

• Dữ liệu từ thế giới thực: Từ cảm biến IoT, hệ thống quản trị kho (WMS), quản lý vận tải (TMS), ERP, RFID…
• Mô hình mô phỏng: Tái tạo toàn bộ cấu trúc, trạng thái và mối quan hệ vận hành giữa các yếu tố liên quan.
• Nền tảng phân tích: Tự động xử lý dữ liệu, hỗ trợ dự đoán, đưa ra cảnh báo và đề xuất cải tiến.

Mô hình mô phỏng tái tạo toàn bộ cấu trúc, trạng thái giữa các yếu tố

PHÂN LOẠI CÁC LOẠI BẢN SAO KỸ THUẬT SỐ (DIGITAL TWIN)

Trước khi đi sâu vào từng loại, có thể thấy mỗi nhóm bản sao kỹ thuật số có chức năng riêng, phù hợp với từng mức độ tài sản và quy trình mà doanh nghiệp muốn mô phỏng.

Component Twin (bản sao thành phần)

Đây là mô hình mô phỏng một bộ phận nhỏ hoặc chi tiết bên trong thiết bị, như động cơ, cảm biến, bộ phận cơ khí… Component Twin giúp doanh nghiệp theo dõi tình trạng từng chi tiết, phát hiện hỏng hóc và tối ưu hiệu suất thiết bị.

Asset Twin (bản sao tài sản)

Asset Twin đại diện cho toàn bộ tài sản như xe tải, dây chuyền đóng gói, robot kho… Nó đánh giá hiệu suất vận hành tổng thể của tài sản và dự đoán nhu cầu bảo trì chính xác hơn.

System Twin (bản sao hệ thống)

System Twin mô phỏng nhóm tài sản vận hành cùng nhau, ví dụ một dây chuyền xử lý hàng hóa hoặc một khu vực kho. Loại bản sao này giúp doanh nghiệp nhìn tổng thể cách các bộ phận tương tác.

Process Twin (bản sao quy trình)

Đây là mô hình mức cao nhất, mô phỏng toàn bộ chuỗi quy trình logistics: nhập hàng – lưu kho – soạn hàng – vận chuyển. Process Twin hỗ trợ phân tích luồng vận hành, tối ưu năng suất và giảm thời gian xử lý.

ỨNG DỤNG CỦA BẢN SAO KỸ THUẬT SỐ TRONG CHUỖI CUNG ỨNG VÀ LOGISTICS

Sau khi hiểu các loại bản sao kỹ thuật số, doanh nghiệp có thể hình dung rõ hơn cách công nghệ này được ứng dụng trong thực tế nhằm tối ưu từng mắt xích trong chuỗi vận hành logistics.

Bản sao số của kho hàng (Smart Warehouse)

Digital Twin mô phỏng toàn bộ kho hàng, bao gồm vị trí kệ, luồng di chuyển hàng hóa, robot tự động, năng lực xử lý… Nhờ đó, doanh nghiệp có thể:

• Tối ưu không gian lưu trữ
• Điều phối robot – nhân sự hiệu quả
• Giảm ùn ứ trong giờ cao điểm
• Dự đoán nhu cầu bổ sung hàng

Digital Twin mô phỏng toàn bộ kho hàng, bao gồm vị trí kệ, luồng di chuyển hàng,...

Bản sao số trong vận tải (Fleet Management)

Trong vận tải, bản sao kỹ thuật số mô phỏng đội xe, tải trọng, tình trạng kỹ thuật và tuyến đường vận chuyển. Các ứng dụng bao gồm:

• Tối ưu tuyến đường theo thời gian thực
• Dự đoán hao mòn phương tiện
• Giảm chi phí nhiên liệu
• Hạn chế sự cố trên đường

Đóng gói và bảo quản hàng hóa

Digital Twin theo dõi điều kiện bảo quản như nhiệt độ, độ ẩm và áp lực trong suốt hành trình vận chuyển. Điều này giúp doanh nghiệp:

• Kiểm soát chất lượng hàng nhạy cảm (FMCG, F&B, dược phẩm...)
• Dự đoán rủi ro hư hỏng
• Tối ưu phương án đóng gói

THÁCH THỨC VÀ RÀO CẢN KHI TRIỂN KHAI BẢN SAO KỸ THUẬT SỐ TRONG LOGISTICS

Mặc dù mang lại giá trị lớn, bản sao kỹ thuật số trong chuỗi cung ứng cũng đi kèm nhiều khó khăn khi triển khai như:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao
• Yêu cầu hệ sinh thái IoT – dữ liệu đồng bộ
• Nhu cầu nhân sự chuyên môn cao trong phân tích dữ liệu
• Tích hợp phức tạp giữa các phần mềm quản lý hiện có

Việc xây dựng bản sao kỹ thuật số đòi hỏi doanh nghiệp có nền tảng dữ liệu đủ mạnh và lộ trình chuyển đổi số rõ ràng.

Xây dựng bản sao kỹ thuật số đòi hỏi doanh nghiệp có lộ trình chuyển đổi số rõ ràng

XU HƯỚNG TƯƠNG LAI CỦA LOGISTICS SỐ HÓA

Bản sao kỹ thuật số dự kiến tiếp tục phát triển mạnh và trở thành nền tảng cốt lõi trong vận hành logistics.

Kết hợp AI/ML mạnh mẽ hơn

AI/ML giúp Digital Twin dự đoán chính xác nhu cầu vận tải, bảo trì thiết bị, rủi ro tồn kho và tối ưu toàn bộ chuỗi cung ứng.

Đi theo hướng bền vững

Digital Twin hỗ trợ doanh nghiệp mô phỏng lượng khí thải, tiêu hao năng lượng và đưa ra phương án giảm thiểu carbon trong logistics.

Sự phổ biến của nền tảng số hoá toàn diện

Tương lai sẽ xuất hiện hệ thống Digital Twin tích hợp dữ liệu kho, vận tải, khách hàng, tài chính… trên một nền tảng duy nhất giúp doanh nghiệp vận hành liền mạch.

Sự phổ biến của nền tảng số hoá toàn diện giúp doanh nghiệp vận hành liền mạch

Bản sao kỹ thuật số không chỉ là xu hướng mà đã trở thành bộ não số giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu suất và quản trị rủi ro logistics. Việc ứng dụng Digital Twin đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp tiến nhanh hơn trong hành trình chuyển đổi số.

Doanh nghiệp cần tìm các đơn vị vận chuyển hỗ trợ tối ưu vận hành logistics, vui lòng liên hệ hotline 1900 6980 hoặc điền thông tin vào biểu mẫu để được 247Express tư vấn chi tiết.