Trong ngành logistics hiện đại, máy bay chở hàng đóng vai trò quan trọng trong việc rút ngắn thời gian vận chuyển và mở rộng năng lực kết nối toàn cầu. Tuy nhiên, mỗi loại máy bay lại có đặc điểm kỹ thuật, tải trọng và chi phí vận hành khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả vận chuyển hàng hóa. Cùng 247Express tìm hiểu các dòng máy bay chở hàng phổ biến hiện nay và những lưu ý quan trọng để doanh nghiệp lựa chọn phương án phù hợp nhất với nhu cầu.

TỔNG QUAN VỀ MÁY BAY CHỞ HÀNG TRONG NGÀNH LOGISTICS

Máy bay chở hàng (cargo aircraft) là loại máy bay chuyên dụng được thiết kế hoặc cải tạo để phục vụ mục đích vận chuyển hàng hóa thay vì hành khách. Trong ngành logistics, đây là phương tiện vận chuyển quan trọng đối với những lô hàng cần giao nhanh, có giá trị cao hoặc yêu cầu vận chuyển xuyên biên giới trong thời gian ngắn.

Giới thiệu về máy bay chở hàng trong ngành logistics

So với các phương thức vận chuyển khác như đường biển, đường bộ hay đường sắt, máy bay chở hàng sở hữu lợi thế vượt trội về tốc độ và độ tin cậy. Dù chi phí vận hành cao hơn, nhưng với khả năng rút ngắn thời gian vận chuyển, phương tiện này đang ngày càng được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn.

Tùy thuộc vào nhu cầu, các doanh nghiệp logistics có thể lựa chọn hình thức thuê chuyến (full charter), gom hàng (consolidated cargo) hoặc dịch vụ vận chuyển express để tối ưu hiệu quả.

PHÂN LOẠI MÁY BAY CHỞ HÀNG

Máy bay chở hàng trong ngành logistics được phân thành nhiều loại khác nhau, dựa trên cấu hình vận hành, mục đích sử dụng và khả năng chuyên chở. Mỗi loại máy bay phù hợp với những nhu cầu vận chuyển riêng biệt, từ hàng nhẹ, dễ xếp dỡ cho đến hàng cồng kềnh, vận chuyển chuyên tuyến. Dưới đây là ba loại hình phổ biến:

Passenger Aircraft/ Passenger flight (PAX): máy bay vừa chở khách và chở hàng

Đây là hình thức tận dụng khoang chứa hàng dưới bụng máy bay hành khách (belly cargo) để vận chuyển hàng hóa. Dù không phải máy bay chuyên dụng, nhưng PAX được sử dụng phổ biến trong vận chuyển hàng nhẹ, gọn, có yêu cầu giao nhanh.

Đặc điểm:

• Không ảnh hưởng đến khoang hành khách.
• Giới hạn về trọng lượng và kích thước hàng hóa.
• Phụ thuộc vào lịch trình bay thương mại.

Ứng dụng:

• Vận chuyển tài liệu, linh kiện điện tử, hàng hóa thương mại điện tử tuyến nội địa hoặc liên quốc gia.
• Phù hợp với nhu cầu giao hàng theo ngày, không yêu cầu tải trọng lớn.

Một số loại máy bay chở hàng phổ biến hiện nay

Freighter (F)/Cargo Aircraft Only (CAO): Máy bay chở hàng chuyên dụng

Đây là các máy bay chở hàng được thiết kế riêng hoặc cải tạo hoàn toàn để chỉ chở hàng, không có khoang hành khách. Máy bay loại này có cửa lớn, sàn chịu tải cao và hệ thống xử lý hàng hóa chuyên biệt.

Đặc điểm:

• Tải trọng lớn (từ vài chục đến hàng trăm tấn).
• Có thể vận chuyển hàng cồng kềnh, hàng siêu trường siêu trọng.
• Không bị giới hạn bởi cấu trúc chở khách.

Ứng dụng:

• Vận chuyển hàng hóa công nghiệp, máy móc, dược phẩm, hàng nguy hiểm (theo tiêu chuẩn ICAO).
• Phục vụ các tuyến bay dài, vận chuyển Quốc tế hoặc xuyên lục địa.

Air cargo charter (charter): Chuyến bay charter

Đây là hình thức thuê riêng toàn bộ máy bay để vận chuyển hàng hóa, thường được áp dụng khi doanh nghiệp có lô hàng đặc biệt về kích thước, giá trị hoặc thời gian giao gấp.

Đặc điểm:

• Linh hoạt về lịch trình và điểm đến.
• Phù hợp với lô hàng lớn, không thể gom cùng chuyến thương mại.
• Có thể sử dụng máy bay chở khách hoặc máy bay chuyên dụng (tùy theo yêu cầu).

Ứng dụng:

• Vận chuyển hàng viện trợ khẩn cấp, thiết bị y tế, hàng triển lãm, dự án kỹ thuật lớn,...
• Doanh nghiệp cần giao hàng đúng deadline, không phụ thuộc vào chuyến bay định kỳ.

CÁC DÒNG MÁY BAY CHỞ HÀNG ĐANG HOẠT ĐỘNG TẠI VIỆT NAM

Hiện nay, thị trường vận tải hàng không Việt Nam đang khai thác nhiều dòng máy bay chở hàng khác nhau, phục vụ cả nhu cầu vận chuyển nội địa và Quốc tế. Mỗi loại máy bay có cấu hình, tải trọng và phạm vi hoạt động riêng, phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp và đặc thù hàng hóa cụ thể.

Airbus A321

Airbus A321 là dòng máy bay thân hẹp với thiết kế một lối đi, nhưng được tối ưu hóa để mở rộng không gian khoang chứa hàng nhờ vào chiều dài thân máy bay vượt trội so với các dòng máy bay cùng phân khúc. Đây là loại tàu bay thường được sử dụng để vận chuyển hàng hóa thông qua khoang bụng của các chuyến bay chở khách.

Máy bay chở hàng Airbus A321

Với cấu hình hiện tại, A321 có khả năng vận chuyển từ 2 đến 2,5 tấn hàng hóa mỗi chuyến, tương đương thể tích khoảng 12 đến 15 mét khối. Dung tích này phù hợp với các loại hàng nhẹ, nhỏ gọn như tài liệu, thiết bị điện tử, hàng tiêu dùng đóng gói hoặc dược phẩm.

Airbus A330 Freighter

Airbus A330 là dòng máy bay chở hàng thân rộng được thiết kế chuyên dụng cho vận tải hàng hóa, với cấu trúc khoang chứa được tối ưu hóa để phục vụ nhiều loại hình đóng gói khác nhau. Một trong những ưu điểm nổi bật của A330F là cửa khoang hàng kích thước lớn, cho phép xếp dỡ các loại pallet tiêu chuẩn hoặc hàng hóa cồng kềnh một cách nhanh chóng và an toàn.

Airbus A330 Freighter

Với tải trọng vận chuyển khoảng 15 tấn cho mỗi chuyến bay, tương đương thể tích khoang hàng lên tới 90 mét khối, A330F đặc biệt phù hợp cho các lô hàng trung bình đến lớn. Loại máy bay này thường được sử dụng trên các tuyến bay kết nối Việt Nam với các trung tâm logistics tại Đông Á và Đông Nam Á.

Boeing 737 Freighter

Là dòng máy bay chở hàng thân hẹp phổ biến nhất thế giới, Boeing 737 Freighter, đặc biệt là biến thể 737-800BCF, hiện đã hiện diện tại Việt Nam thông qua các hãng khai thác như IPP Air Cargo và JD Airlines. Loại máy bay này không sở hữu tải trọng vượt trội, nhưng lại nổi bật nhờ khả năng hoạt động ổn định trên các tuyến nội địa và chặng bay ngắn khu vực Đông Nam Á.

Với khả năng vận chuyển từ 2,3 đến 2,5 tấn hàng mỗi chuyến, tương ứng với khoảng 12 - 15 mét khối thể tích, Boeing 737 Freighter đáp ứng tốt nhu cầu vận chuyển linh hoạt, khi doanh nghiệp cần giao hàng nhiều chuyến mỗi ngày, đúng lịch trình và không phụ thuộc vào khoang bụng máy bay hành khách. Cấu hình cải hoán cho phép xếp dỡ hàng hóa nhanh chóng, vận hành tiết kiệm và phù hợp với các sân bay có hạ tầng hạn chế, đặc biệt tại miền Trung và các tỉnh trọng điểm công nghiệp.

Boeing 777 Freighter

Boeing 777 Freighter là dòng máy bay chở hàng thân rộng sở hữu hai động cơ phản lực cỡ lớn, mang lại khả năng vận hành mạnh mẽ và hiệu quả nhiên liệu vượt trội trên các tuyến bay đường dài. Nhờ thiết kế hiện đại, loại tàu bay này cho phép chất xếp nhiều hàng hóa hơn trong cùng một hành trình mà vẫn đảm bảo tốc độ và độ ổn định cao.

Boeing 777 Freighter

Theo cấu hình tiêu chuẩn, Boeing 777F có thể vận chuyển từ 13 đến 17 tấn hàng hóa mỗi chuyến bay, tương đương thể tích từ 78 đến 102 mét khối. Đây là dòng máy bay được các hãng Quốc tế như Lufthansa Cargo, Etihad Cargo sử dụng để khai thác các tuyến bay thẳng từ châu Âu và Trung Đông đến Việt Nam. 

HƯỚNG DẪN LỰA CHỌN VẬN CHUYỂN TỐI ƯU BẰNG MÁY BAY CHỞ HÀNG

Để lựa chọn phương án vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần xem xét đồng thời nhiều yếu tố, thay vì chỉ dựa vào tốc độ. Bởi lẽ, mỗi loại hàng hóa, tuyến vận chuyển và mục tiêu vận hành sẽ đòi hỏi một chiến lược phù hợp về phương tiện máy bay chở hàng, tần suất cũng như mô hình khai thác.

Doanh nghiệp cần cân nhắc nhiều yếu tố trước khi lựa chọn máy bay chở hàng

• Xác định đặc điểm hàng hóa: Doanh nghiệp cần làm rõ lô hàng là nặng hay nhẹ, cồng kềnh hay nhỏ gọn, có yêu cầu bảo quản đặc biệt hay không. Đây là yếu tố nền tảng để lựa chọn đúng loại máy bay và phương thức xếp dỡ phù hợp.
• Làm rõ mục tiêu vận chuyển: Việc xác định thời gian giao hàng mong muốn, yêu cầu về lịch trình ổn định hay tối ưu chi phí trên mỗi đơn vị hàng hóa sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định chính xác giữa các hình thức như:
  • Thuê chuyến riêng (charter)
  • Sử dụng khoang hàng trên chuyến bay thương mại
  • Phối hợp nhiều tuyến trung chuyển
• Cân nhắc ngân sách và khả năng vận hành: Không phải lúc nào phương án có tải trọng lớn cũng là lựa chọn tối ưu. Trong nhiều trường hợp, loại máy bay tải trung bình nhưng có tần suất bay đều đặn, chi phí hợp lý lại mang lại hiệu quả cao hơn về vận hành và vòng quay hàng hóa.
• Chọn đối tác logistics phù hợp: Hợp tác với đơn vị có kinh nghiệm trong vận chuyển hàng không như 247Express sẽ giúp doanh nghiệp:
  • Tư vấn đúng phương án theo từng đặc thù hàng hóa
  • Tận dụng được mạng lưới vận tải Quốc tế
  • Giảm thiểu rủi ro, kiểm soát chi phí và tối ưu thời gian giao nhận

Việc lựa chọn phương thức vận chuyển bằng máy bay chở hàng không chỉ phụ thuộc vào tốc độ mà còn đòi hỏi doanh nghiệp phải đánh giá kỹ về loại hàng hóa, tuyến đường, tần suất giao nhận và ngân sách vận hành. Khi hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả vận chuyển hàng không, doanh nghiệp sẽ chủ động hơn trong việc tối ưu chuỗi cung ứng, tăng tính linh hoạt và nâng cao năng lực phục vụ thị trường trong nước lẫn Quốc tế.

Với kinh nghiệm vận hành thực tế trong lĩnh vực logistics và giải pháp vận chuyển đa phương thức, 247Express sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng phương án vận chuyển bằng đường hàng không phù hợp nhất.

Liên hệ ngay với đội ngũ 247Express qua hotline 1900 6980 hoặc điền thông tin vào biểu mẫu bên cạnh để nhận tư vấn chi tiết.