Trong thời đại chuỗi cung ứng đang cạnh tranh gay gắt, việc sở hữu một hệ thống quản lý chuẩn mực là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp bứt phá. Mô hình SCOR không chỉ là khung tham chiếu lý thuyết, mà còn mang đến 4 lợi ích vàng, giúp tối ưu hiệu quả logistics một cách toàn diện. 247Express sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp tìm hiểu rõ mô hình SCOR, các thành phần, cấp độ và những giá trị thiết thực khi áp dụng.

MÔ HÌNH SCOR - KHUNG THAM CHIẾU CHUẨN CHO QUẢN TRỊ CHUỖI CUNG ỨNG

Mô hình SCOR (Supply Chain Operations Reference Model) là khung tham chiếu chuẩn được phát triển bởi Hiệp hội Chuỗi cung ứng (Supply Chain Council) từ năm 1996.

SCOR được coi là chuẩn mực vì tích hợp đầy đủ quy trình, chỉ số và thuật ngữ thống nhất cho toàn bộ chuỗi cung ứng, từ hoạch định, mua sắm, sản xuất, phân phối đến hoàn trả.

Tại sao SCOR là khung tham chiếu chuẩn:

• Bao quát mọi hoạt động chính yếu của chuỗi cung ứng và sắp xếp theo trình tự logic.
• Cung cấp bộ chỉ số hiệu suất (KPIs) chuẩn để đo lường và so sánh nội bộ hoặc với chuẩn ngành.
• Cho phép doanh nghiệp tham chiếu trực tiếp quy trình hiện tại so với mô hình chuẩn, nhận diện khoảng cách vận hành và lập kế hoạch cải tiến.
• Dễ áp dụng và mở rộng nhờ cấu trúc 4 cấp độ từ chiến lược đến chi tiết nghiệp vụ.

Hệ thống SCOR chuẩn hóa quy trình vận hành và đánh giá hiệu suất chuỗi cung ứng

CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÔ HÌNH SCOR

Mô hình SCOR chia chuỗi cung ứng thành 5 nhóm hoạt động cốt lõi. Mỗi nhóm đảm nhận vai trò riêng nhưng gắn kết thành một hệ thống thống nhất, từ khâu hoạch định đến xử lý hoàn trả.

Plan – Lập kế hoạch cầu – cung

Plan là bước đầu tiên và đóng vai trò định hướng toàn bộ hoạt động trong mô hình SCOR. Giai đoạn này tập trung xác định nhu cầu, phân bổ nguồn lực và xây dựng chính sách.

• Dự báo nhu cầu thị trường chính xác dựa trên dữ liệu lịch sử và xu hướng tiêu dùng.
• Lập kế hoạch sản xuất, dự trữ, phân phối phù hợp với mục tiêu kinh doanh.
• Thiết lập ngân sách và chính sách mua hàng để tối ưu chi phí vận hành.

Hoạch định hiệu quả giúp các doanh nghiệp logistics tại Việt Nam duy trì mức tồn kho hợp lý và tránh rủi ro đứt gãy nguồn cung.

Lên kế hoạch cung – cầu chính xác, đảm bảo vận hành chuỗi cung ứng mượt mà

Source – Mua hàng và quản lý nhà cung cấp

Giai đoạn Source trong mô hình SCOR đảm nhận hoạt động mua sắm và quản lý chuỗi cung ứng đầu vào. Đây là yếu tố quan trọng quyết định sự ổn định và chất lượng nguyên vật liệu.

Các công việc chính:

• Đánh giá, lựa chọn và ký kết hợp đồng với nhà cung cấp uy tín.
• Quản lý tiến độ giao hàng và chất lượng sản phẩm đầu vào.
• Kiểm soát tồn kho nguyên vật liệu để hạn chế chi phí lưu kho.

Một quy trình Source hiệu quả đảm bảo chuỗi cung ứng hoạt động liên tục và đạt chất lượng cao.

Make – Sản xuất và chế biến

Make bao gồm toàn bộ quá trình chuyển đổi nguyên vật liệu thành thành phẩm sẵn sàng phân phối. Trong mô hình SCOR, đây là khâu chịu trách nhiệm chính về năng suất và chất lượng sản phẩm.

Doanh nghiệp cần đặc biệt chú trọng chuẩn hóa quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng và tối ưu công suất dây chuyền để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Nội dung cốt lõi:

• Quản lý sản xuất từ khâu tiếp nhận nguyên vật liệu đến hoàn thiện sản phẩm.
• Tổ chức kiểm tra chất lượng tại từng công đoạn.
• Tối ưu dây chuyền nhằm giảm lãng phí và nâng cao hiệu suất.

Deliver – Phân phối và giao hàng

Giai đoạn Deliver đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Trong mô hình SCOR, Deliver được tổ chức thành quy trình chuẩn để đảm bảo sản phẩm đến tay người nhận đúng thời hạn và đúng yêu cầu.

Các nhiệm vụ chính:

• Quản lý kho bãi thành phẩm và lập kế hoạch vận chuyển.
• Xử lý đơn hàng, đóng gói và giao hàng đúng cam kết.
• Quản lý chứng từ và theo dõi quá trình giao nhận.

Chuẩn hóa quy trình phân phối, nâng cao tốc độ và độ chính xác giao hàng

Return – Quản lý hoàn trả

Return là hoạt động logistics ngược nhằm xử lý hàng trả lại, hàng lỗi hoặc cần tái chế. Đây là thành phần quan trọng của mô hình SCOR vì liên quan trực tiếp đến dịch vụ hậu mãi và trách nhiệm môi trường, bao gồm:

• Thu hồi và xử lý hàng hóa không đạt yêu cầu.
• Quản lý quy trình đổi trả và tái sử dụng sản phẩm.
• Phân tích nguyên nhân hoàn trả để cải tiến chất lượng.

Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình Return minh bạch để kiểm soát chi phí, giảm rủi ro trong vận chuyển hàng hóa và giữ uy tín thương hiệu.

LỢI ÍCH KHI DOANH NGHIỆP ÁP DỤNG MÔ HÌNH SCOR

Áp dụng mô hình SCOR trong chuỗi cung ứng không chỉ hỗ trợ chuẩn hóa hoạt động mà còn giúp doanh nghiệp đạt hiệu quả vượt trội trên nhiều phương diện. Các lợi ích này tác động trực tiếp đến chi phí, năng lực vận hành và chất lượng dịch vụ.

Chuẩn hóa quy trình toàn chuỗi

Mô hình SCOR cung cấp bộ khung thống nhất, giúp doanh nghiệp chuẩn hóa tất cả hoạt động từ hoạch định, mua hàng, sản xuất, phân phối đến hoàn trả. Việc chuẩn hóa quy trình giúp:

• Tạo sự nhất quán trong cách thức triển khai công việc giữa các phòng ban, chi nhánh và đối tác.
• Rút ngắn thời gian đào tạo nhân sự mới nhờ tài liệu tham chiếu rõ ràng.
• Giảm sai sót nhờ quy trình vận hành đã được chuẩn hóa và kiểm chứng thực tiễn.

Nhờ đó, doanh nghiệp duy trì được mức chất lượng dịch vụ ổn định trên toàn hệ thống.

Tăng độ minh bạch và khả năng so sánh

Mô hình SCOR thiết lập hệ thống chỉ số đo lường và công cụ đánh giá minh bạch. Minh bạch dữ liệu là nền tảng để ban lãnh đạo ra quyết định chính xác và kịp thời. Điều này hỗ trợ doanh nghiệp:

• Dễ dàng theo dõi hiệu suất từng giai đoạn trong chuỗi cung ứng.
• So sánh hiệu quả nội bộ giữa các đơn vị, nhà máy hoặc khu vực thị trường.
• Đối chiếu kết quả với chuẩn ngành để xác định vị trí cạnh tranh.
• Phát hiện nhanh điểm nghẽn, nguyên nhân tồn đọng và ưu tiên xử lý.

Đo lường hiệu suất rõ ràng, so sánh chuẩn mực trong chuỗi cung ứng

Tối ưu chi phí và vận hành hiệu quả

Khi quy trình được chuẩn hóa và đo lường chính xác, doanh nghiệp dễ dàng nhận diện các khâu phát sinh lãng phí. Mô hình SCOR giúp:

• Tối ưu mức tồn kho, tránh vốn lưu động bị đóng băng không cần thiết.
• Rút ngắn thời gian sản xuất và chu kỳ giao hàng.
• Tăng tỷ lệ sử dụng hiệu quả tài sản (như kho, xe vận tải, thiết bị).
• Giảm chi phí logistics nhờ điều phối chính xác và quản lý năng lực vận chuyển.

Từ đó, doanh nghiệp có thể cải thiện biên lợi nhuận và duy trì tính cạnh tranh dài hạn.

Cải thiện dịch vụ & giảm sự cố

Mô hình SCOR đặt ra các tiêu chuẩn về thời gian đáp ứng, tỷ lệ giao hàng đúng hạn và chất lượng sản phẩm. Khi quy trình dịch vụ ổn định, doanh nghiệp sẽ xây dựng được uy tín thương hiệu và giữ chân khách hàng lâu dài.

• Nâng cao độ chính xác trong xử lý đơn hàng và giao nhận.
• Hạn chế sai sót do thiếu thông tin hoặc chồng chéo trách nhiệm.
• Cải thiện dịch vụ hậu mãi nhờ quy trình Return rõ ràng và linh hoạt.
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng và củng cố mối quan hệ lâu dài.

Nhìn chung, để vận hành hiệu quả và xây dựng một hệ thống logistics dài hạn, doanh nghiệp cũng cần hướng đến tiêu chuẩn chuỗi cung ứng bền vững nhằm tối ưu nguồn lực và nâng cao uy tín thương hiệu.

SƠ ĐỒ CẤU TRÚC VÀ CẤP ĐỘ TRONG MÔ HÌNH SCOR

Mô hình SCOR được thiết kế thành 4 cấp độ phân tầng, từ hoạch định chiến lược đến chi tiết nghiệp vụ. Mỗi cấp độ giúp doanh nghiệp từng bước triển khai và điều chỉnh phù hợp quy mô, ngành nghề, mục tiêu kinh doanh.

Level 1: Mô tả phạm vi chiến lược

Level 1 đóng vai trò định hình bức tranh tổng thể của chuỗi cung ứng. Tại đây, doanh nghiệp xác định rõ phạm vi hoạt động, lựa chọn các nhóm quy trình cốt lõi và xác lập mục tiêu chiến lược với 3 bước:

• Phân chia hoạt động thành 5 nhóm: Plan, Source, Make, Deliver, Return.
• Định nghĩa các mục tiêu cấp cao như tốc độ đáp ứng, độ tin cậy, chi phí tổng.
• Lựa chọn phạm vi áp dụng (toàn bộ chuỗi hay từng phần).

Level 2: Cấu hình quy trình theo ngành và sản phẩm

Ở cấp độ này, doanh nghiệp sẽ trả lời câu hỏi: “Chúng ta đang sản xuất và cung cấp sản phẩm theo phương thức nào?” Level 2 giúp cấu trúc quy trình phù hợp đặc điểm sản xuất – phân phối.

Điểm nổi bật của Level 2:

• Doanh nghiệp xác định mô hình vận hành: 
  • Sản xuất dự trữ (Make-to-Stock).
  • Sản xuất theo đơn đặt hàng (Make-to-Order).
  • Lắp ráp theo yêu cầu (Assemble-to-Order).
• Cấu hình chuỗi cung ứng theo đặc thù ngành.
• Xác định phương án phối hợp giữa bộ phận bán hàng, sản xuất, logistics.

Level 3: Các bước vận hành cụ thể

Level 3 chính là giai đoạn “chia nhỏ” quy trình thành từng bước nghiệp vụ rõ ràng. Đây là cấp độ chi tiết nhất về mặt vận hành, nhằm đảm bảo mọi khâu đều được kiểm soát.

Những nội dung doanh nghiệp cần triển khai ở Level 3:

• Thiết kế luồng công việc chi tiết: Lập đơn mua hàng - Tạo lệnh sản xuất - Đóng gói và lập chứng từ giao hàng.
• Gán trách nhiệm cụ thể cho từng vị trí và bộ phận.
• Thiết lập KPI đo lường hiệu quả từng công đoạn.
• Xây dựng quy trình xử lý ngoại lệ (ví dụ hàng lỗi, giao hàng trễ).

Việc thiết lập các bước vận hành cụ thể giúp chuẩn hóa toàn bộ quy trình vận hành, giảm chồng chéo và gia tăng độ minh bạch trong kiểm soát.

Thiết lập các bước vận hành cụ thể để chuỗi cung ứng hoạt động trơn tru

Level 4: Hướng dẫn thực thi chi tiết (tùy doanh nghiệp)

Level cuối cùng là “kho tàng hướng dẫn” chi tiết, nơi doanh nghiệp quy định tất cả quy trình nghiệp vụ, tiêu chuẩn và công cụ triển khai. 

Khác với các Level trên mang tính khái quát, Level 4 được tùy chỉnh hoàn toàn để phù hợp nội bộ gồm:

• Hướng dẫn thao tác công việc cụ thể (SOP).
• Quy chuẩn chất lượng và tiêu chí đánh giá nội bộ.
• Hướng dẫn vận hành các nền tảng phần mềm quản lý.
• Quy định về báo cáo, kiểm tra, rà soát định kỳ.

Nếu Level 3 quy định “kiểm tra chất lượng sản phẩm trước khi đóng gói”, thì Level 4 sẽ mô tả rõ: kiểm tra bao nhiêu % lô hàng, ai chịu trách nhiệm ký xác nhận, mẫu biên bản ra sao.

Trong quá trình triển khai Level 4, việc tích hợp nền tảng công nghệ và chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát quy trình chi tiết, gia tăng tốc độ xử lý và tính minh bạch dữ liệu.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp dẫn đầu thị trường, mô hình SCOR chính là lựa chọn thông minh để chuỗi cung ứng của bạn vượt trội và khác biệt. Hãy chủ động nghiên cứu, triển khai và tận dụng tối đa tiềm năng mà mô hình SCOR mang lại.

247Express là đối tác logistics tin cậy, đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình chuẩn hóa và tối ưu chuỗi cung ứng theo mô hình SCOR. Chúng tôi tập trung hỗ trợ hiệu quả các khâu phân phối, đảm bảo quy trình vận hành tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng và thời gian.

Với công nghệ quản lý hiện đại và đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp của 247Express sẽ giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian giao nhận, tối ưu chi phí logistics và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Liên hệ ngay với 247Express qua số hotline 1900 6980 hoặc điền thông tin vào biểu mẫu bên cạnh để được tư vấn giải pháp vận chuyển phù hợp với quy trình chuỗi cung ứng chuẩn mực của doanh nghiệp bạn.